آیه 11 سوره توبه

از دانشنامه‌ی اسلامی

فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ ۗ وَنُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

[9–11] (مشاهده آیه در سوره)


<<10 آیه 11 سوره توبه 12>>
سوره :سوره توبه (9)
جزء :10
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

پس اگر توبه کرده و نماز به پا داشتند و زکات مال دادند در این صورت برادر دینی شمایند. و ما آیات خود را برای اهل دانش و معرفت مفصّلا بیان می‌کنیم.

پس اگر [از پیمان شکنی، قطع رحم، کفر و شرک] توبه کنند و نماز را بر پا دارند و زکات بپردازند، برادران دینی شمایند؛ و ما آیات خود را برای گروهی که [واقعیات را] می دانند، به صورت های گوناگون بیان می کنیم.

پس اگر توبه كنند و نماز برپا دارند و زكات دهند، در اين صورت برادران دينى شما مى‌باشند، و ما آيات [خود] را براى گروهى كه مى‌دانند به تفصيل بيان مى‌كنيم.

پس اگر توبه كردند و نماز به جاى آوردند و زكات دادند، برادران دينى شما هستند. ما آيات خدا را براى مردمى كه از دانايى برخوردارند تفصيل مى‌دهيم.

(ولی) اگر توبه کنند، نماز را برپا دارند، و زکات را بپردازند، برادر دینی شما هستند؛ و ما آیات خود را برای گروهی که می‌دانند (و می‌اندیشند)، شرح می‌دهیم!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Yet if they repent and maintain the prayer and give the zakat, then they are your brethren in faith. We elaborate the signs for a people who have knowledge.

But if they repent and keep up prayer and pay the poor-rate, they are your brethren in faith; and We make the communications clear for a people who know.

But if they repent and establish worship and pay the poor-due, then are they your brethren in religion. We detail Our revelations for a people who have knowledge.

But (even so), if they repent, establish regular prayers, and practise regular charity,- they are your brethren in Faith: (thus) do We explain the Signs in detail, for those who understand.

معانی کلمات آیه

آتوا: فعل ماضى جمع است نه فعل امر، آتَوُا الزَّكاةَ: دادند زكاة را.

نفصل: فصل: بريدن و جدا كردن. تفصيل: بيان كردن، روشن كردن.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ «11»

امّا اگر توبه كردند و نماز بر پا داشتند و زكات پرداختند، در اين صورت برادران دينى شمايند. و ما آيات خود را براى گروهى كه مى‌دانند (و مى‌انديشند)، به تفصيل بيان مى‌كنيم.

جلد 3 - صفحه 385

نکته ها

خداوند در آيات قبل فرمود: اگر مشركان توبه كرده و نماز خواندند و زكات دادند، ديگر متعرّض آنان نشويد، «فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ» در اين آيه مى‌فرمايد: نه تنها مزاحمشان نشويد، بلكه گذشته‌ها را فراموش كرده، برادرانه با آنان رفتار كنيد.

پیام ها

1- در شيوه‌ى برخورد، مسأله‌ى گام به گام و تدريج را مراعات كنيد. ابتدا عدم تعرّض، «فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ» سپس الفت و برادرى. «فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ»

2- توبه‌ى واقعى، همراه با عمل است. تابُوا وَ أَقامُوا ...

3- آنان كه تارك نماز و زكاتند، برادران دينى ما نيستند. فَإِنْ‌ ... أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ‌

4- شرط ورود به دايره‌ى اخوّت دينى، نماز و زكات است. أَقامُوا ... فَإِخْوانُكُمْ‌

5- اساس روابط وحبّ وبغض يك مسلمان، مكتب است. فَإِنْ تابُوا ... فَإِخْوانُكُمْ‌ چنانكه در آيه‌ى بعد آمده است: وَ إِنْ نَكَثُوا ... فَقاتِلُوا

6- با نادم وتوّاب، برخوردى برادرانه داشته باشيد. فَإِنْ تابُوا ... فَإِخْوانُكُمْ‌

7- هدف جنگ‌هاى اسلامى، بازگرداندن مشركان به توحيد است. فَإِنْ تابُوا ... فَإِخْوانُكُمْ‌

8- آنان كه تا ديروز، واجب القتل بودند، در سايه‌ى توبه و نماز و زكات، حقوق اجتماعى برابر با مسلمانان مى‌يابند و جنگ با آنان حرام مى‌شود. «فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ»

9- علم و دانش، زمينه‌ى انديشه وتفكّر در آيات الهى است. «لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌3، ص: 386

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ «11»

ج5، ص 28

فَإِنْ تابُوا: پس اگر پشيمان شوند بر آنچه كه بودند بر آن از شرك و طغيان و عازم شوند بر ترك عود به آن و قبول اسلام نمايند. وَ أَقامُوا الصَّلاةَ: و بپاى دارند نماز پنجگانه را به شرايط و آداب. وَ آتَوُا الزَّكاةَ: و بدهند زكات را به دستور مقرره. پس از توبه و اعمال اين دو ركن معظم، فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ‌:

پس برادران شمايند در دين، يعنى با انها معامله مؤمنين نمائيد. وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ‌: و بيان مى‌كنيم آيات را و مميز سازيم هر يكى را از ديگرى بخصوصيتى. لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ‌: براى گروهى كه مى‌دانند و نظر و تنبه نمايند جهالى كه تعقل ندارند.

نهج قال امير المؤمنين‌ «1» عليه السّلام من اعتبر ابصر و من ابصر فهم و من فهم علم.

و قال عليه السّلام‌ «2» ما اكثر العبر و اقلّ الاعتبار.

فرمود امير المؤمنين عليه السّلام: هر كه عبرت گرفت بصير گرديد، و هر كه بصير شد فهميد، و هر كه فهميد دانا شد.

و فرمود: چه بسيار است عبرتها، و كم است عبرت گرفتن.

نكته- قوله‌ «وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ» جمله معترضه است بين الكلامين براى حث و ترغيب آنچه تفصيل فرموده از احكام معاهدين يا خصال تائبين.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


اشْتَرَوْا بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ «9» لا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلاًّ وَ لا ذِمَّةً وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ «10» فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ «11»

ترجمه‌

خريدند بآيتهاى خدا بهاى اندك را پس بازداشتند از راه او همانا آنها بد است آنچه بودند كه بجا مى‌آوردند

مراعات نمى‌كنند در حق مؤمنى سوگندى و نه پيمانى را و آنگروه ايشان متجاوزانند

پس اگر توبه كنند و بپا دارند نماز را و بدهند زكوة را پس برادران شمايند در دين و بتفصيل بيان مى‌كنيم آيات را براى گروهى كه مى‌دانند.

تفسير

اهل شرك و نفاق مبادله نمودند آيات قرآن را كه اگر بمفاد آن عمل مينمودند بسعادت دنيا و آخرت ميرسيدند با شهوات و اغراض فاسده خودشان كه بهاء و عوض كم و كوتاه است پس بازماندند و بازداشتند خودشان و مردم را از راه حق و بسيار بدكارى كردند كه بوبال دنيا و آخرت آن گرفتار شدند و حال آنها آنستكه مراعات نميكنند در باره احدى از اهل ايمان حقّ قسم و قرابت و عهد را و نه حقّ پيمان و امان و زنهار را و باين جهت متجاوز از حق و متعدى بغير و ستم‌كارند كه اين اعمال از آنها بروز و ظهور پيدا كرده و نقض عهد از طرف آنها ثابت شده است با وصف اين اگر توبه كنند از كفر و دو عمل مثبت اسلام را كه نماز و زكوة است انجام دهند برادران دينى‌

جلد 2 صفحه 560

شمايند و در نفع و ضرر با شما شريكند و خداوند با آنكه اين معانى را بنحو اجمال در آيات سابقه بيان فرموده بود اينك بتفصيل بيان فرموده براى اهل فكر و دانش كه تأمّل و تدبّر نمايند و از فوائد آن بهره‌مند شوند و تصديق بحق بودن آن نمايند.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


فَإِن‌ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخوانُكُم‌ فِي‌ الدِّين‌ِ وَ نُفَصِّل‌ُ الآيات‌ِ لِقَوم‌ٍ يَعلَمُون‌َ «11»

‌پس‌ ‌اگر‌ ‌از‌ شرك‌ و كفر توبه‌ كردند و بشرف‌ اسلام‌ مشرف‌ شدند و بوظائف‌ دين‌ ‌از‌ اقامه‌ صلوة و ايتاء زكاة عمل‌ كردند ‌پس‌ برادر ديني‌ ‌شما‌ هستند و خداوند آيات‌ ‌خود‌ ‌را‌ تفصيل‌ ميدهد و بيان‌ ميفرمايد ‌براي‌ قومي‌ ‌که‌ دانشمند هستند.

فَإِن‌ تابُوا ‌در‌ معناي‌ توبه‌ بمعني‌ بازگشت‌ ‌يعني‌ ‌از‌ عمل‌ سابق‌ دست‌ بردارند و ‌بر‌ خلاف‌ ‌آن‌ عمل‌ كنند توبه‌ ‌از‌ معاصي‌ ترك‌ گناه‌ و فعل‌ طاعت‌ ‌است‌، توبه‌ ‌از‌ شرك‌

جلد 8 - صفحه 185

اعتراف‌ بتوحيد ‌است‌، توبه‌ ‌از‌ كفر اسلام‌ ‌است‌، توبه‌ ‌از‌ نقض‌ عهد و ميثاق‌ وفاء بعهد ‌است‌، و ‌در‌ ‌اينکه‌ ‌آيه‌ بقرينه‌ ذيل‌ ‌آيه‌ ‌از‌ شرك‌ و كفر ‌است‌ باختيار اسلام‌ و ايمان‌ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ ‌که‌ ركن‌ اعظم‌ اسلام‌ ‌است‌ و اول‌ حكمي‌ ‌که‌ اسلام‌ آورد نماز ‌بود‌ ‌که‌ دارد پيغمبر صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ ميايستاد بنماز و ‌علي‌ ‌عليه‌ السّلام‌ خلف‌ ‌آن‌ حضرت‌ و خديجة كبري‌ [ع‌] خلف‌ ‌علي‌ و احدي‌ جز ‌اينکه‌ دو اسلام‌ نياورده‌ بودند.

وَ آتَوُا الزَّكاةَ و ركن‌ دوم‌ و مخصوصا دارد تارك‌ زكاة مسلمان‌ نميميرد و شرح‌ صلوة و زكاة ‌را‌ ‌در‌ مجلد اول‌ ‌در‌ ذيل‌ ‌آيه‌ شريفه‌ اول‌ سوره‌ بقره‌ وَ يُقِيمُون‌َ الصَّلاةَ وَ مِمّا رَزَقناهُم‌ يُنفِقُون‌َ ‌آيه‌ 2 داده‌ايم‌ تكرار نشود.

فَإِخوانُكُم‌ فِي‌ الدِّين‌ِ همين‌ جمله‌ بلكه‌ جملات‌ قبل‌ دليل‌ ‌است‌ ‌بر‌ اينكه‌ مراد ‌از‌ توبه‌ تشرف‌ باسلام‌ بلكه‌ ايمان‌ ‌است‌ ‌که‌ برادران‌ ايماني‌ ميشوند.

وَ نُفَصِّل‌ُ الآيات‌ِ ظاهرا مراد همين‌ آيات‌ شريفه‌ قرآن‌ ‌باشد‌ و ‌اينکه‌ آيات‌ و ‌لو‌ ‌براي‌ تمام‌ جن‌ و انس‌ نازل‌ ‌شده‌ ولي‌ بهره‌ بردار ‌از‌ ‌آنها‌ فقط عقلا و دانشمندان‌ هستند لذا ميفرمايد لِقَوم‌ٍ يَعلَمُون‌َ و اما جهّال‌ بالاخص‌ جاهل‌ مركب‌ ‌که‌ اسوء حال‌ ‌است‌ و حمقاء و سفهاء بهره‌برداري‌ نميكنند بلكه‌ وَ لا يَزِيدُ الظّالِمِين‌َ إِلّا خَساراً اسري‌ ‌آيه‌ 84.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 11)- یکی از فنون فصاحت و بلاغت آن است که مطالب پر اهمیت را با تعبیرات گوناگون برای تأکید و جا افتادن مطلب تکرار کنند، و از آنجا که مسأله ضربه نهایی بر پیکر بت پرستی در محیط اسلام و برچیدن آخرین آثار آن از مسائل بسیار مهم بوده است، بار دیگر قرآن مجید مطالب گذشته را با عبارات تازه‌ای بیان می‌کند.

نخست می‌گوید: «اگر مشرکان توبه کنند و نماز را برپا دارند و زکات را

ج2، ص182

بپردازند برادر دینی شما هستند» (فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ فَإِخْوانُکُمْ فِی الدِّینِ).

و در پایان آیه اضافه می‌کند: «ما آیات خود را برای آنها که آگاهند شرح می‌دهیم» (وَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع